Lipiden: betekenis en functie
Lipiden zijn vetachtige substanties in het bloed. Er zijn verschillende types, waarvan cholesterol de meest voorkomende is.
Waar zijn lipiden dan voor? Dit hangt af van het type lipiden. Zo worden ze gebruikt als voorloper van hormonen en galzuren, bieden ze een manier om energie als vet op te slaan totdat ons lichaam het nodig heeft en verzorgen ze verschillende functies in onze celwanden. Niet gek dus, dat ons lichaam een grote hoeveelheid lipiden nodig heeft om goed te kunnen functioneren.
Daarom is het belangrijk dat we onze lipiden regelmatig controleren. De volgende typen lipiden moet je daarbij in de gaten houden:
- LDL-cholesterol, ook wel bekend als "slechte cholesterol", omdat te veel van deze soort cholesterol een risicofactor vormt voor hart- en vaatziekten*.
- HDL-cholesterol, ook wel bekend als “goede” cholesterol, omdat het overtollig cholesterol uit het bloed haalt en terugbrengt naar de lever, waar het via onze darmen wordt afgevoerd.
- Triglyceriden, vetten die het lichaam kan aanmaken in de lever en via de voeding binnenkomen. Als we meer calorieën eten dan we nodig hebben, worden deze omgezet in triglyceriden, totdat we ze later verbranden.
Waarom moeten we op lipiden getest worden?
Je huisarts stelt je lipidenspectrum vast om te controleren hoeveel triglyceriden en cholesterol er in je bloed zit. In de meeste gevallen is het een vast onderdeel van een algemene controle.
Als je waarden verhoogd zijn, zal je dokter je advies geven over hoe je deze waarden terug kan brengen naar het gewenste niveau. Becel ProActiv kan helpen bij het verlagen van LDL-cholesterol ***– bestel onze gratis Cholesterol Starterskit voor informatie en advies.
Hoe worden lipiden gemeten?
Deze test, waarbij lipiden in het bloed worden getest, wordt een lipide deelvenster bloedtest, of een lipidenprofiel genoemd. Je huisarts neemt hiervoor een klein bloedmonster af.
De bloedtest stelt het volgende vast:
- Totale cholesterol
- De hoeveelheid aan LDL-cholesterol
- De hoeveelheid aan HDL-cholesterol
In sommige gevallen kijkt het ook naar:
- Non-HDL-cholesterol
- De hoeveelheid aan triglycerides
Wat zou de waarden van lipiden moeten zijn?
Bij een lipidentest gaat je huisarts uit van de volgende waarden:
- Totale cholesterol < 5="">
- HDL-cholesterol >/= 1 mmol/L bij mannen en >/= 1,2 mmol/L bij vrouwen
- LDL-cholesterol < 2.5="">
Afhankelijk van je test, kan het zijn dat je huisarts ook naar de volgende waarden kijkt:
- Triglyceriden = lager dan 1,7 mmol/L
Als je binnen een risicogroep voor hart- en vaatziekten valt, kan het zijn dat de aanbevolen waarden voor lipiden anders zijn. Bespreek dit van tevoren altijd met je huisarts.
Zorg goed voor je hart
Wat de resultaten van je lipidentest ook zijn, voor het onderhouden van een gezond hart zijn een verantwoord voedingspatroon en gezonde leefstijl van vitaal belang.
- Volg een evenwichtig dieet, met genoeg vezel, fruit en groente
- Blijf in beweging, met tenminste 5 dagen per week minimaal 30 minuten cardio
- Behoud een gezond gewicht
Als de resultaten van je lipidentest laten zien dat het cholesterol verhoogd is, kan je je LDL-cholesterol verlagen door een aantal simpele dingen aan je voedingspatroon te veranderen.
- Wissel verzadigde vetten in voor onverzadigde vetten**
- Eet producten met plantensterolen***, zoals Becel ProActiv voor op brood, yoghurtdrink en magere melkdrank
Als je LDL-cholesterolwaarden verhoogd zijn, raden wij je aan om je huisarts om advies te vragen. Je huisarts weet precies wat je hieraan kan doen, en kan je advies geven op basis van jouw persoonlijke medische gegevens. In de tussentijd kan je meer leren over cholesterol door, onze tips voor verantwoorde maaltijden te bekijken en te lezen over het volgen van een cholesterolverlagend dieet.
*Het is aangetoond dat het vervangen van verzadigde vetten door onverzadigde vetten het cholesterolgehalte in het bloed verlaagt. Een hoog cholesterolgehalte is een risicofactor voor de ontwikkeling van coronaire hartziekten. Hiervoor bestaan meerdere risicofactoren en de verandering van één van die factoren kan al dan niet een heilzaam effect hebben.